Wat is echt?

WAT IS ECHT?

Ik ben opgegroeid tussen de antiquiteiten. Mijn moeder vergaarde alles waarvan je nauwelijks gebruik kon maken, behalve dat je er wel gebruik van moest maken. Iets anders was er niet.
Gammele antieke stoelen waar je niet zomaar op kon neerploffen, een tafel waar je niet op kon leunen, een kabinet waar je voorzichtig de oude knarsende deuren van moest openen om in de stroeve lades de messen en vorken op te bergen, antieke kristallen schalen met zilveren hengsels waar de koekjes op geserveerd moesten worden. Ik herinner me als de dag van gisteren dat ik eens met mijn mouw achter de deurkruk bleef hangen waarna vervolgens alle petit fourtjes de kamer invlogen en uiteenspatten temidden van scherven kristal. In de ogen van mijn moeder was ik lomp,  onhandig, en absoluut nutteloos voor het huishouden. (‘Wee de man die jou trouwt!’) Ik probeerde minder onstuimig te zijn maar dat was olie op het vuur gooien. 
Ik raakte later danig onthecht van spullen.

Na een kort huwelijk (had mijn moeder dus toch gelijk?)  is het mij overkomen dat ik bij de echtscheiding alles achterliet, en alleen mijn kind en een oude auto meenam. Een bevrijding.
Toch verzamelt een mens weer van alles. Maar een aantal jaren nadien werd ik overvallen door een brand, zodat ik in één nacht weer al mijn bezittingen kwijt was geraakt. Hoewel er zeker een paar verdrietig te missen spullen tussen zaten (tekeningen, foto’s en schoolschriftjes van mijn dochter bijvoorbeeld) maakte zich daarna toch weer een grote opluchting van mij meester, een gevoel van bevrijding.
Een tiental jaren daarna haalde ik voor de derde keer de bezem door al mijn bezittingen, dit keer om in mijn  kleine boshuis te gaan wonen. Het hoognodige nam ik mee, tien dingen. Meer paste er niet in.
Steeds meer losweken en vrijkomen van alles.

Toch is het min of meer onthecht raken van spullen in feite niet zo moeilijk. Veel moeilijker is het om de toneelrequisiten van ons innerlijke theater het zwijgen op te leggen: een theater vol verbeelding, overtuigingen, ideeën, begeertes, gedachtes, poeha, verwachtingen, wegkruiperijen en ik-mooipraterij. Dat is heel moeilijk.
Of…misschien is dat zelfs ook weer niet zo moeilijk als het lijkt. Want kenmerkend voor al die constant inwendige opdringerige beelden en gedachtes is dat ze ons een kwellende onrust bezorgen, waardoor een diep verlangen naar rust, leegte en vrijheid ontwaakt.
En eenmaal in de gaten krijgend dat in de plaats van al die gedachtes een plotselinge bevrijdende leegte tevoorschijn komt, dan ga je daar moeite voor doen. Ineens ontdek je dat er een hele sterke kracht in je verborgen ligt waarin alles vrij en onbezet is. Ineens besef je dat je al die tijd benauwd door hinderpalen omringd bent geweest, en dat je alleen maar vanuit je spullen en je dingen en je willen en je moeten en je plichten en je opvattingen en je pleasen en je verwrongen beelden en je angsten hebt geleefd.

Vannacht ontmoette ik de lege wettenloosheid. Als een immense ballon die uit elkaar spatte, spatte ineens mijn hele wereld van overtuigingen en kennis van zaken uit elkaar. Uit de grote ballon die uit elkaar spatte kwam allemaal confetti tevoorschijn, allemaal wetjes en weetjes en verkrampte plichtjes, die als waardeloze rommel uit de gebakken lucht van de gewezen ballon naar beneden dwarrelde. Vervlogen als opgesloten vogels die eindelijk vrijkwamen uit de kooi van denken en emoties, gaf de confetti de vreugde van de bevrijding aan.
Een wettenloze stilte bleef over. De adem verstilde. Ik keek toe en wist dat niets er meer toe deed. Een stilte die door alles heen gebroken was, door alle muren van verzet. Ik was bevrijd en in vrede met alles en wist: dit is de waarheid vanuit de waarheid voorbij alle waarheid wat wij mensen menen wat de waarheid is.
Een hogere wet was nu aan de orde, die geen lagere wet langer nodig had. De wettenloosheid vertelde het me in eenvoudige bewoordingen:

-niets opdringen
-niets invullen
-niets verwachten
-gewoon wat dansen en zingen, werken en bidden
-simpel leven en niet willen opvallen
-elk moment jezelf losmaken uit het web van oorzaak en gevolg
-alles zijn eigen tijd laten zoeken en vinden vanuit je hart
“En dat laatste”, zei de wettenloosheid, “is het allerbelangrijkste: je hart.”

Ik kijk naar de grote scheur middenin in de antieke ronde tafel voor mij, de tafel van mijn moeder waarop ik zojuist deze overpeinzing heb geschreven. Hij is mij lief. Wat zou ik het verdrietig vinden als iemand die tafel kapot zou maken…