DE DRUIVELAAR EN DE PAARDENHAAR
De Druivelaar is een opmerkelijk antiek Vlaams fenomeen. De Druivelaar is al meer dan 100 jaar de klassieke scheurkalender van Vlaanderen. Vol met mopjes, weerspreuken, nuttige weetjes, de verjaardagen van alle heiligen, opkomst en ondergang van de zon, en te koop in de Belgische Gazetwinkel rondom het nieuwe jaar. Meestal tref ik dat kleine scheurkalendertje onder mijn kerstboom aan of met Sinterklaas.
Waarom ik de Druivelaar leuk vind? Om de mopjes. Honderden staan erin. Het zijn zulke verbijsterend katholieke antieke missie mopjes dat ik er steevast gelukkig van word (nee, ik ben van protestantse afkomst maar toch…of misschien juist daarom) omdat de mopjes me het gevoel geven dat de tijd erin honderd jaar geleden is stilgezet en er nog altijd via de telegrafie geseind wordt. Afrika ligt in de Druivelaar nog heel ver weg, in een donker gebied waar, op Kuifje na, alleen een paar witte paters zijn doorgedrongen.
Een voorbeeld van zo’n oud paterkes mopje? Een pater in een Afrikaans dorp stond op het punt om te vertrekken naar een dorp verderop. Maar voor hij wegging vertelde een dorpsbewoner de pater dat er een karavaan met kamelen zou gaan langskomen met naakte meisjes erop. ‘O’, zei de pater ‘dan blijf ik nog even wachten want het is al een lange tijd geleden dat ik kamelen heb gezien’. Ja, dat vind ik leuk.
Maar geheel onverwacht trof ik ook ineens op het kalenderblaadje van zondag 6 januari een serieus mooie notitie aan van Charlie Chaplin toen hij 70 jaar werd. En aangezien ikzelf de volgende dag 69 zou worden, wilde ik wel eens weten waar de meest beroemde acteur en komiek op zijn 70ste achter was gekomen. En dat was mooi.
Hij had ontdekt dat liefde voor jezelf de dingen in een ander perspectief zet: ‘I started loving myself’:
‘Toen ik van mezelf begon te houden,
begreep ik dat ik altijd
en bij elke gelegenheid
op het juiste moment
op de juist plaats ben,
en dat alles wat gebeurt goed is.
Sindsdien heb ik rust en weet ik:
dat is vertrouwen.’
Dat is een werkelijk belangrijk inzicht vind ik. En uiterst simpel. Dat is leven in het moment zelf, en weten dat dat het enige moment en de enige gelegenheid is waar je kunt zijn. Dat is absolute liefde voor jezelf. Dan draaft niets in je ver vooruit of loopt nog te sukkelen in wat allang voorbij is. Dat geeft rust.
Het deed me denken aan mijn punt van de paardenhaar, om het moment nu voelbaar te maken. Ik heb er al eerder over geschreven. Het beeld helpt mij altijd om mezelf terug te fluiten wanneer ik mezelf niet liefheb.
De punt van de paardenhaar is namelijk gelijk aan de minimaalste microseconde, één puntje in de tijd. Ofwel leven op één punt van een paardenhaar is leven in het moment zelf. Die punt is zo klein dat er geen verleden, geen vergelijken, geen morgen, geen veroordelen, geen angst, geen verlangens enzovoorts op kan bestaan want dan valt het er vanzelf af. Het is wel heel klein maar…alles ligt erin besloten. In die triljardste seconde is het kosmische stelsel in zijn volle totaliteit aanwezig. En omdat de paardenhaar zo klein is en dus geen enkel referentiekader kent van iets waar we ons aan kunnen hechten, is het onbekende, het niet-weten, de vrede, zijn basis. Op die paardenhaar is het heel stil want het trekt ons naar de eenheid van het nu. Zonder enige inspanning. Het voelt vrij, het voelt aan als het taoïstische ‘zitten’ en ‘vergeten’.
Charlie Chaplin was erachter gekomen dat daar zoveel liefde voor onszelf, en zo’n groot vertrouwen in verborgen ligt. Zou het paterke daar ook achter zijn gekomen? Of stonden de naakte meisjes en zijn verlangens hem in de weg om als een kameel door het oog van de naald van het nu te kruipen?