DIE MOEILIJKE EENLING
Eens maakte ik een grote fout door mij te bemoeien met een familieconflict waar ik zelf geen deel van uitmaakte, noch van de familie noch van het conflict. Toch raakte ik er onverhoopt in verzeild. Als luisterend oor hoorde ik al een tijdje beide kanten van ’de zaak’ aan. Wanneer ik naar ‘de ene partij’ luisterde voelde ik misnoegen over ‘de andere partij’. Maar wanneer ik ‘de andere partij’ beluisterde voelde ik boosheid over ‘de ene partij’. Het was uiterst moeilijk om tijdens het luisteren neutraal te blijven. Om met de woorden van Paul Sartre te spreken: L’enfer c’est l’autre’…de hel was de ander. En ik ging daar potjandorie in mee, in dat gevoel!
Toen maakte ik dus die grote fout. Ik ging me ermee bemoeien.
Ik meende door een brief te schrijven, hoe onnozel nobel, meer licht en openheid in de zaak te brengen naar beide partijen toe. Maar dat zoiets niet werkt had ik van tevoren moeten weten, omdat elk mens, zeker in de woede van een conflict, slechts vanuit eigen gelijk, eigen emotie en eigen waarheid briesend de ander als de hel ziet. De brief was verloren moeite, want woorden worden nooit gelezen zoals je hoopt dat ze gelezen en verstaan worden. De woorden hadden eerder de werking van ‘kolking roept kolking op’.
Emotionele kwesties als deze, zeker als ze al lang sudderen, zijn niet zomaar op te lossen met woorden. De oorzaak ligt vaak zoveel dieper en onbegrijpelijk ver weg, alsof het lijkt of onze emoties voortkomen uit een oeroude Pleistocene diepte laag die we via onze geboorte meegenomen hebben naar dit moderne digitale tijdperk.
En als dán de bom ontploft!
In geval van vriendschap – ik heb dat in mijn leven meerdere malen ondervonden, en ook bij anderen gezien – komt er óf een abrupt einde aan de vriendschap of de ontplofte bom wordt een eye-opener om vanuit een nieuw zelfinzicht en met meer begrip en respect naar elkaar te kijken. Het was het waard om de bom te laten ontploffen!
In het geval van familie ligt dat ingewikkelder omdat je meestal nillens willens tot elkaar ‘veroordeeld’ bent. (Eensgezinde families buiten beschouwing gelaten)
Het is ook niet makkelijk om aan één tafel te zitten wanneer mensen zo van elkaar kunnen verschillen. Om met de klager en de niet-klager, de luisteraar en de betweter, de minder gevoelige en de overgevoelige, de feestganger en de serieuze, de oppotter en de flapuit, de grof besnaarde en de fijnere ziel, de extraverte en de introverte, de bewust levende en de oppervlakkige, de muggenzifter en de laat-maar-waaien-mens, de betweter en de stille verdrager, de afstandelijke en de vrijpostige aan één tafel bijeen te zitten. Ogenschijnlijk lukt dat wel door vele scheuten water bij de wijn te doen en er zo toch nog iets van te maken.
Of in het treurigste geval kun je je er niet in vinden, in je familie en val je buiten de boot. Dan ga je als moeilijke eenling uiteindelijk maar je eigen weg.
Maar die moeilijke eenling zal misschien juist daardoor de weg kunnen vinden – dank achteraf voor het feit dat hij of zij zich zo verloren heeft gevoeld! – om een diepere bestaans laag in zichzelf te ontdekken. Want zo werkt de zachte drang van de evolutie om vanuit onvrede en pijn en niet begrepen te worden een diepere innerlijke wereld naar boven te laten drijven, waarin die moeilijke eenling zijn apartheid langzaam ziet verdwijnen. Op mysterieuze wijze lost de oude Pleistocene laag op!
De oude zen- en soefimeesters richtten zich daarom in hun meditaties uitsluitend en alleen op de witte wolk in de lucht. De witte wolk is het alom gekende symbool van een veranderlijk maar ongeaard mysterie dat nergens aan vast zit. Zij hangt los en licht ergens in de blauwe lucht en weet vervolgens niet waar ze naar toe gaat. De wolk laat zich meedrijven met de wind, en kan gewoon ineens zomaar oplossen en verdwijnen. De witte wolk kent het spel van het mysterie waar geen doel is, geen gedachte en geen tegenstribbelen. De witte wolk accepteert volledig, drijvend en doelloos, wat zich voordoet. Als je naar een witte wolk kijkt word je overdonderd door haar diepe stilte en tegelijk door haar ijle meegaande lichte veranderlijkheid. De wolk weet niets, kent niets, wil niets en heeft niets nodig. Zij is gewoon een wolk en laat zich vrijwillig meenemen zonder verleden, herinnering of overtuiging. Dat maakt haar zo mooi en mysterieus.
De witte wolk laat ons de waarheid zien hoe wij in het leven kunnen staan. Niet vanuit de problemen maar vanuit het mysterie. Als een mens zich dat diep realiseert dan wordt hijzelf die luchtige ijlheid en verdwijnt zijn moeilijke frons in zijn hersens en kan hij zich zacht maken. Hij wordt niet-zijn en vergeet alle bestemming waar hij zijn leven tot nu toe op gericht had. Hij wordt licht en vrij en ruim als een kind, waarin die volwassen woede en vragen als een donkere wolk simpel verdwijnen en oplossen.
Is het zo eenvoudig? Ja, Dat is waar het leven eenvoudig om draait, om te ontdekken dat het gewoon en normaal is om doelloos vrij te zijn.